In het eerste deel van ‘IK WIL NIET NAAR SCHOOL’ hadden we het over motivatieproblemen als oorzaak voor schoolweigering.
Maar niet elk kleintje dat een enorme weerstand toont tegen alles wat met de school te maken heeft, lijdt onder een gebrek aan motivatie. Sommigen zijn gewoon te bang om ontspannen -laat staan blijgezind- naar school te kunnen gaan.
Deze kneusjes vergaat het dus heel wat minder. Ze zouden wel willen, maar durven doodeenvoudig niet. Waar de ene al ineenkrimpt bij de gedachte aan een boze blik van de juf, voelt de ander pas buikpijn als hij -voor de hele klas- zal moeten tonen wat die kan. Nog anderen willen wel naar school want ze zijn leergierig en willen hun vaardigheden en competenties ontwikkelen, maar voor hen zijn al die klasgenootjes er dan weer teveel aan. Ze voelen een sociaal onvermogen en zijn letterlijk bang van de ander.
Schoolangst heeft dus verschillende oorzaken. We gaan er hieronder verder op in.
FAALANGST
Ooit al de vrees gehad dat iets je niet gaat lukken? Kan je je voorstellen hoe het zou zijn als je deze angst voortdurend had? Wel, dat is wat kinderen met faalangst ervaren. In het begin zijn ze enkel onzeker. Ze vragen zich of ze kunnen voldoen aan de verwachtingen. Ze voelen een enorme druk, niet alleen van de juf of meester, maar soms nog meer van mama en papa. Ongemerkt kan dit evolueren naar een complete blokkade door faalangst.
Dit kan al beginnen in de kleutertijd. Sommige van deze kleintjes twijfelen of ze het wel zullen redden zonder hun mama of papa in de buurt, zeker als ze gewend zijn dat die ouder vaak de dingen in hun plaats doet: hun jasje aandoet, de boekentas opent, vult en sluit, in de plaats van hun kind vragen stelt, enz… Ooit al gedacht dat al deze goedbedoelde acties om je kleine ukje te helpen of te ondersteunen misschien wel zijn afhankelijkheid aan jou in stand houden? En je voorgesteld hoe die dat dan moet doen en kunnen wanneer je niet in de buurt bent? Yeah right. Lastig hé. Eén gouden regel: Stimuleer het zelf doen altijd en overal! Wat je kind thuis niet zelf doet, ervaart die als lastig en misschien wel onmogelijk buitenshuis: de basis voor onzekerheid en een gebrek aan zelfvertrouwen!
Met het ouder worden zien we onzekerheid wel eens veranderen in angst: kinderen zijn niet langer ongerust of ze iets wel zullen kunnen, neen, ze zijn overtuigd dat het hen niet zal lukken. Buikpijn en andere kwaaltjes zijn de lichamelijke uitingen van deze faalangst. Neem deze klachten ernstig: je kind voelt werkelijk pijn. Deze is niet veroorzaakt door een bacterie of virus, maar door de stress, een veel moeilijker uit te roeien beestje. Leg uit waar de pijn vandaan komt en bedenk samen wat kan helpen. Zorg dat je kind deze oplossingen ook zelf kan toepassen, anders blijf je in de cirkel van afhankelijkheid en is je kind nog meer overtuigd dat niet hijzelf maar enkel jij de zaken voor hem kan oplossen. Net wat je niet wil, dus. Probeer samen met je kind de situatie te relativeren: wat is het ergste dat hier kan gebeuren? En hoe erg is dat dan? Waar ligt de bron van de angst: in je hoofd of in de realiteit? Zo zijn kommagetallen niet onmogelijk voor een 11-jarige, anders stonden ze niet op het leerplan. Zelfs voor wie geen krak in wiskunde is, bestaan er manieren om dit toch te leren!
In een situatie van faalangst, is wat we aan onze kinderen communiceren erg belangrijk. Veel goedbedoelde boodschappen en acties versterken hun onzekerheid, net omdat ze hen nog meer overtuigen dat ze het niet alleen kunnen, dat ze ons nodig hebben. Denk daarbij aan de extra oefeningen die je ‘voor de zekerheid’ zelf nog opzoekt bij die grote toets, of hoe je ernaast gaat zitten tijdens het huiswerk want ‘dan lukt het beter’, enz…
Door erbij te zitten, er zelf heel sterk mee bezig te zijn -vooral als ze dit zelf niet vragen of wensen- geef je impliciet de boodschap dat je het niet echt vertrouwt en dat dankzij jouw actie het misschien wel zal lukken. Opnieuw: net wat je niet wil cimmuniceren, toch?
SOCIALE ANGST
Tenslotte zijn er kinderen die zich in de klas zelf, zolang ze mogen leren en oefenen, als een vis in het water voelen. Maar van zodra de bel gaat en ze de speelplaats op moeten, halen ze hun trucken-doos boven om toch in de klas te blijven of vluchten ze naar een onzichtbaar plekje aan de toiletten of op het schooldomein. Ze voelen zich op hun ongemak tussen de andere kinderen. Meer zelfs: ze zijn bang voor contact, vrezen er niet bij te horen, zijn overtuigd dat niemand hun vriend wil zijn en voelen zich op deze momenten ontredderd en eenzaam. In een volgende blog gaan we hier op in.
Hou je Mamagement in de gaten!
